Dış gebelik rahim dışında olan gebeliklere denir. Dış gebelik (ektopik gebelik) döllenmiş yumurtanın rahim dışında bir yere tutunarak gelişmeye başlamasıdır.
Normal bir gebelik sürecinde döllenme tüplerde olur. Döllenen yumurta tüp içinde ilerleyerek rahme ulaşır. Yumurtanın tüp içinde ilerlemesi tüpün içini döşeyen küçük tüycüklerin hareketi ile sağlanır.
Eğer döllenmiş yumurta tüp içinde ilerlemez ve burada kalırsa dış gebelik oluşur. Bazen de döllenmiş yumurta tüp dışında yumurtalık ve rahim ağzı gibi kısımlara yerleşir. Bu durum da bir dış gebeliktir. Her yüz gebelikten bir ya da ikisi dış gebelik şeklinde olur.
Dış gebelikte en sık yerleşim yeri %95 oranında tüplerdir. Tüplerinde en sık ampulla neden bölgesinde görülür.
Dış gebelik tüpler dışında ikinci sıklıkta yumurtalıklarda görülür. Daha nadiren karın içi, rahim ağzı, sezaryen alanına yerleşebilir.
Dış gebelik belirtileri içinde en sık adet gecikmesi, vajinal kanama, kasık ve alt batın ağrısı bulunur. Ancak dış gebelik hiçbir belirti vermeden de görülebilir.
O ay adet gecikmesi olması, beraberinde kasık ve alt batın ağrısı bulunması önemli dış gebelik bulgularıdır. Doktorun muayenesi sırasında alt batında hassasiyet olabilir.
Dış gebelik belirtileri içinde bulantı ve kusma da olabilir. Ayrıca karın içine kanama olması durumunda tansiyon düşmesi, halsizlik, göz kararması, bayılma gibi belirti ve bulgular görülebilir. Bu belirti ve bulgular sadece dış gebelikte değil başka hastalıklarda da olabilir. O nedenle mevcut belirtiler yanında ultrason bulguları ve kan Beta-HCG değerleri bu hastalığın tanısında kullanılır.
Ultrason tetkikinde tüp ya da yumurtalıklara yerleşmiş olan bir gebeliğin görülmesi, rahmin boş olması ve beta-hCG değerinin yüksek olması dış gebelik tanısı koymamızı sağlamaktadır.
Dış gebeliğin bir belirti verebilmesi için öncelikli olarak gebelik kesesinin rahim dışındaki bir alana implante olması yani yerleşmesi gerekir. Bu süre ilişkiden yaklaşık 12 gün sonradır. Bu süre sonunda artık dış gebelik belirti verebilir. Dış gebelik en erken beklenen adet döneminden itibaren belirti verir. Fakat bazı vakalarda belirti vermesi oldukça uzun zaman alabilir.
Adet gecikmesini takiben oluşan vajinal kanama şeklinde belirti en sık görülenidir. Ancak bu durum normal adet kanaması ile karışabilir. Bu dönemde yapılan kanda gebelik testi ve ultrasonografi tanı koymada kullanılır. Bazende dış gebelik kesesi gelişir. Bebeğin kalp atışı oluşur. Ancak bu süreçte herhangi bir bulgu vermeyebilir.
Adet gecikmesi olduğunda ya da zamanında olmayan adetlerde mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Dış gebelik oluşumuna neden olan birçok faktör bulunur. Kadın hastalıkları ile ilgili geçirilmiş ameliyatlar, apandisit ameliyatı, barsak ameliyatları, çikolata kistleri, jinekolojik enfeksiyonlar, ileri yaş, çok eşlilik, kısırlık tedavileri gibi birçok faktör dış gebelik için risk yaratır.
Geçirilmiş ameliyat ve enfeksiyonlar tüplerde yapışıklık, tüp içi tüycüklerin hareketinde bozulma gibi nedenler ile dış gebelik oluşumuna neden olabilir. Ancak bazen de herhangi bir neden olmadan dış gebelik gelişebilir.
Her iki adet arası dönemde yumurtalıklardan yumurtlama olur. Atılan yumurtalar tüplerin ucundaki saçaklar tarafından tutulur. Eğer bu dönemde ilişki olduysa spermler rahim içinden hareket ederek tüplere ulaşır. Sperm ve yumurta tüpte karşılaşarak döllenme olur. Döllenen yumurta tüplerdeki tüycüklerin hareketi ile rahme iletilir. Dış gebelik bu süreçlerin birinde meydana gelen problem nedeni ile olur.
Dış gebelikte döllenen yumurta rahme ulaşamaz. Tüplere tutunarak büyür. Bazen de yumurta tüplerin dışında döllenerek yumurtalık ya da batın içine tutunarak gelişir.
Dış gebelik çeşitleri içinde en sık görüleni tüplerde görülen tubal gebeliktir. Dış gebeliklerin yaklaşık %95’i tüplerde görülür. Gebelik, tüplerin en sık ampulla adı verilen kısmına yerleşir. Tüplerden sonra dış gebeliğin en sık görüldüğü yer yumurtalıklardır. Daha nadir olarak batın içi, rahim ağzı ve sezaryen yerinde görülebilir.
Dış gebelik yumurtalıklarda görülebilir. Nadiren ileri gebelik haftalarına kadar büyüyebilir. Bu şekilde görülen dış gebelik tedavisinde ilaç ya da cerrahi çıkarma uygulanır.
Dış gebeliklerin %1 kadarı karın içi boşluğa yerleşir. Bu tür dış gebeliklere abdominal gebelik adı verilir. Abdominal gebelikler karın içi boşlukta herhangi bir yere tutunabilir. Karaciğer, dalak, bağırsaklar ve bağırsak yağ örtüsü gibi yerlerde görülebilir.
Abdominal dış gebelik belirtileri gebeliğin yerleştiği yere göre değişir. Yerleştiği yere uyan bölgede ağrı, karın içine kanama ve bulunduğu organ yüzeyinde yırtılma görülebilir. Nadiren abdominal gebeliklerde dış gebelik tedavisi yapılmadığında canlı sezaryen ile doğum olabilir. Batın içi kanama ve şok abdominal gebeliklerde önemli bir komplikasyondur.
Abdominal dış gebeliklerde nadiren bebek batın içinde ölerek kireçlenip katılaşır. Bu şekilde fark edilmeden yıllarca kalabilir. Bu tür dış gebelik tedavisinde genellikle cerrahi çıkarma uygulanır. Bazen de ilaç tedavisi yapılır.
Servikal (rahim ağzı) yerleşimli dış gebeliklerde tek başına medikal tedavi her zaman düşünülmez.
Dış gebelik tedavisi ilaç ve ameliyat olmak üzere ikiye ayrılır. Cerrahi tedavi kriterleri şunlardır;
Merhaba, Köşe gebelikle ilgili kesenin rahmin ortasina gelmesi icin ,gebeligin devami icin birsey yapilabilir mi acaba ? Rahmin sol ust kisminda,tuplerin icin de degil .asaya inmesi icin ne yapilabilir, inmezse gebelik sonlandirilmasi gerekir mi ? Tesekkurler
Ultrasonla bakılarak, kişiye göre karar verilir.
2 3 haftalık hamileyim bana bebeğin sadece kesesinin olduğunu bebeğin kendisinin görünmediğini söylediler. Dış gebelikten şüpheleniyorlarmış. Daha erken değil mi bu tanı İçin?
Vermiş olduğunuz bilgilerden kesin bir sonuç söylenemez. Dış gebelik için muayene, ultrasonografi ve gerekli testlerin sonucu doğrultusunda tanı konulabilir. Muayene randevusu için bize sabit hattımızdan ulaşabilirsiniz.
Op. Dr. Funda Yazıcı ErolKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Hafta Hafta Gebelik Takibi
Yumurtlama Hesaplama
Gebelik Hesaplama