Tüp Bebek Öncesi Hangi Testler Yapılır?

Tüp bebek (IVF - In Vitro Fertilizasyon),doğal yollarla gebelik elde edemeyen çiftler için uygulanan en gelişmiş yardımcı üreme yöntemlerinden biridir. Ancak tüp bebek tedavisi, basit bir işlem değil; ciddi hazırlık ve planlama gerektiren bir süreçtir.

Tedavinin başarısını artırmak, hem anne hem de bebeğin sağlığını korumak için tüp bebek öncesinde çiftlere bazı testler yapılır. Bu testler sayesinde infertilite (kısırlık) nedeni saptanır, en uygun tedavi planı oluşturulur ve riskler en aza indirilir.

Tüp Bebek Öncesi Kadına Yapılan Testler

Hormon Testleri

Kadının yumurtalık rezervini, yumurtlama kapasitesini ve hormonal dengesini değerlendirmek için yapılır.

AMH (Anti-Müllerian Hormon): Yumurtalık rezervini en güvenilir şekilde gösterir.
FSH (Folikül Uyarıcı Hormon): Adetin 2–3. günü ölçülür, yumurtalıkların yanıtını gösterir.
LH (Luteinize Hormon): Yumurtlama sürecinde rol oynar.
E2 (Estradiol): Yumurtalık aktivitesini değerlendirmede yardımcıdır.
TSH (Tiroid Hormonu): Tiroid sorunları gebeliği olumsuz etkileyebilir.
Prolaktin: Yüksekliği yumurtlama bozukluğu yapabilir.

Bu testlerle, kadının yumurtalık kapasitesi ve tedaviye vereceği yanıt öngörülür.

Jinekolojik Muayene ve Ultrasonografi

Transvajinal ultrason: Yumurtalıkların yapısı, antral folikül sayısı, rahim iç tabakası (endometrium) değerlendirilir.
Rahimde miyom, polip, kist gibi yapılar var mı kontrol edilir.
Antral folikül sayısı (AFC): Yumurtalık rezervinin değerlendirilmesinde AMH ile birlikte en önemli göstergedir.

Rahim ve Tüplerin Değerlendirilmesi

Histerosalpingografi (HSG): Rahim filmi ile tüplerin açık olup olmadığı değerlendirilir, rahim içi yapılar incelenir.
Histeroskopi: Rahim içine kamera ile bakılarak polip, yapışıklık veya şekil bozuklukları saptanır.
Sonohisterografi: Rahim içine serum fizyolojik verilerek ultrason ile iç yapısı değerlendirilir.

Enfeksiyon Testleri

Anne ve bebeğin sağlığı için bulaşıcı hastalıkların olup olmadığı mutlaka kontrol edilir:

HIV
Hepatit B ve C
Sifiliz (VDRL, RPR)
Toksoplazma, Rubella (Kızamıkçık),Sitomegalovirüs (CMV)

Bu testler gebelik öncesi bağışıklık durumunu anlamak ve gerekirse önlem almak için yapılır.

Genel Sağlık Testleri

Tam kan sayımı (hemogram): Kansızlık, enfeksiyon bulguları
Kan şekeri (açlık glukoz, HbA1c): Diyabet var mı?
Karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri
Kan grubu tayini

Tüp Bebek Öncesi Erkeğe Yapılan Testler

Sperm Analizi (Semen Analizi)

Erkekte üreme kapasitesini değerlendiren en temel testtir.

Sperm sayısı
Sperm hareketliliği (motilite)
Sperm şekil yapısı (morfoloji)

Normal değerlerin altında olması tüp bebek planlamasını etkileyebilir.

Hormon Testleri

FSH, LH, Testosteron, Prolaktin → Spermin üretimi ve hormonal dengenin değerlendirilmesi için yapılır.

Enfeksiyon Testleri

Kadında olduğu gibi erkekte de HIV, Hepatit B–C, Sifiliz gibi hastalıklar taranır.

Gerekirse İleri Sperm Testleri

Sperm DNA fragmantasyon testi
Mikroçip sperm seçimi
Varikosel şüphesi varsa skrotal ultrasonografi

Tüp Bebek Öncesi Çifte Birlikte Yapılan Testler

Genetik Testler

Tekrarlayan düşükler veya başarısız tüp bebek denemeleri varsa karyotip analizi (kromozom testi) yapılabilir.
Talasemi taşıyıcılığı, SMA (Spinal Müsküler Atrofi) gibi hastalıklar için tarama gerekebilir.

İmmünolojik ve Pıhtılaşma Testleri

Antifosfolipid antikorlar, pıhtılaşma faktörleri bazı kadınlarda tekrarlayan gebelik kaybına neden olabilir.
Gerekirse trombofili paneli istenir.

Tüp Bebek Öncesi Hazırlıkta Diğer Öneriler

Beslenme: Sağlıklı ve dengeli beslenme, özellikle folik asit desteği
Sigara ve alkol bırakılmalı
İdeal kilo korunmalı (Düşük kilolu ya da obez olmak tedavi başarısını düşürür)
Stres yönetimi → Tüp bebek sürecinde psikolojik destek faydalıdır.
Düzenli egzersiz → Hem hormon dengesi hem de metabolik sağlık için önemlidir.

Tüp Bebek Öncesi Sık Sorulan Sorular

Tüp bebek öncesi testler ne kadar sürer?

Genellikle 2–3 hafta içinde tüm testler tamamlanabilir.

Testler olmadan tüp bebek yapılabilir mi?

Hayır. Testler hem anne-baba adayının sağlığını hem de tedavi başarısını doğrudan etkiler.

AMH düşükse tüp bebek yapılamaz mı?

Hayır. AMH düşük olsa da tüp bebek yapılabilir. Ancak tedavide kullanılan ilaçlar ve protokol farklı planlanır.

Erkekte sperm hiç yoksa (azospermi) tüp bebek yapılabilir mi?

Bazı durumlarda cerrahi yöntemlerle (mikro-TESE) sperm elde edilebilir ve tüp bebek uygulanabilir.

Genetik test herkes için gerekli mi?

Hayır. Sadece riskli durumlarda (tekrarlayan düşük, başarısız denemeler, ailevi hastalık öyküsü) yapılır.

Sonuç olarak, tüp bebek tedavisinin başarısı, tedavi öncesi yapılan testlerle yakından ilişkilidir.

Kadında yumurtalık rezervi, rahim ve hormonlar
Erkekte sperm kalitesi
Her iki eşte de bulaşıcı hastalıklar, genetik ve metabolik durumlar değerlendirilir.

Bu testler sayesinde kişiye özel en doğru tedavi planı yapılır ve gebelik şansı artırılır. Tüp bebek düşünen çiftlerin, sürece başlamadan önce detaylı bir değerlendirme için mutlaka kadın doğum ve tüp bebek uzmanına başvurması gerekir.