Over Seröz Kistadenomu Nedir?
Over Kistadenomu Nedir?
Kadınlarda yumurtalıklarda (overlerde) görülen kistler çok yaygındır. Çoğu fonksiyonel, yani doğal hormonal süreçlerle ortaya çıkıp kendiliğinden kaybolan kistlerdir. Ancak bazıları gerçek tümöral kistlerdir ve cerrahi müdahale gerektirebilir. Bu grupta en sık görülenlerden biri de over kistadenomlarıdır.
Over kistadenomları, yumurtalık yüzey hücrelerinden gelişen iyi huylu tümörlerdir. Çoğunlukla büyük kitleler şeklinde karşımıza çıkarlar. İki temel tipi vardır:
- Seröz kistadenom
- Müsinöz kistadenom
Her iki tip de iyi huylu olmakla birlikte, nadiren sınırda (borderline) veya kötü huylu (kanser) formları da bulunabilir.
- Over kistadenomları, epitelyal tümörler grubuna girer.
- Yumurtalık yüzeyini örten hücrelerden kaynaklanır.
- Çoğunlukla tek taraflıdır ama bazen iki yumurtalıkta birden görülebilir.
- Kadınların özellikle 20–50 yaş arası döneminde daha sık rastlanır.
- Birçok kadın bu kitleyi karın şişliğinin artması veya tesadüfen yapılan ultrason sayesinde fark eder.
Over Seröz Kistadenomu
- İçeriği: Sıvı berrak ve su gibidir.
- Görünüm: İnce duvarlı, genellikle tek odacıklı kistlerdir.
- Yerleşim: Çoğunlukla tek yumurtalıkta çıkar.
- Büyüklük: Genellikle 5–15 cm arasında değişir, çok dev boyutlara nadiren ulaşır.
Seröz kistadenomların %70–75’i iyi huyludur. Ancak küçük bir kısmı borderline (sınırda) veya malign (seröz kistadenokarsinom) olabilir. Bu nedenle cerrahi sonrası patolojik inceleme önemlidir.
Over Müsinöz Kistadenomu
- İçeriği: Mukus benzeri, yoğun, yapışkan bir sıvı içerir.
- Görünüm: Kalın duvarlı, çoğunlukla çok odacıklı (multiloküle) kistlerdir.
- Büyüklük: Çok daha büyük boyutlara ulaşabilir; literatürde 30–40 cm’lik müsinöz kistadenomlar rapor edilmiştir.
- Özellik: Çoğunlukla tek taraflıdır, ancak çift taraflı da olabilir.
Müsinöz kistadenomların %80’i iyi huyludur. Ancak borderline ve malign formları da bulunabilir. Özellikle patladığında karın içinde müsinöz sıvı yayılabilir (pseudomyxoma peritonei) bu ciddi bir durumdur.
Over Kistadenomu Belirtileri
Over kistadenomları çoğu zaman sessiz seyreder ve başka nedenlerle yapılan muayenelerde fark edilir. Belirti verdiğinde ise şunlar görülebilir:
- Karında şişlik veya kitle hissi
- Kasık veya alt karın ağrısı
- Sık idrara çıkma (mesaneye bası)
- Kabızlık, şişkinlik (bağırsağa bası)
- Adet düzensizlikleri nadiren görülebilir
- Büyük kistler karında asimetriye yol açabilir
Over Kistadenomu Tanısı
- Ultrasonografi (USG): İlk ve en sık kullanılan yöntemdir. Kistin boyutu, iç yapısı ve odacık sayısı değerlendirilir.
- Manyetik Rezonans (MR): Şüpheli olgularda kistin yapısı hakkında daha detaylı bilgi verir.
- Tümör Belirteçleri (CA-125 vb.): Malignite şüphesinde kullanılır ama tek başına tanı koydurucu değildir.
Over Kistadenomu Tedavisi
- Over kistadenomlarının tedavisi genellikle cerrahidir.
- Küçük ve şüphe uyandırmayan kistler: Yakın takip edilebilir.
- Büyük kistler veya semptom verenler: Cerrahi olarak çıkarılır.
Cerrahi yöntemler:
- Kistektomi: Sadece kistin alınması.
- Ooferektomi: Yumurtalığın tamamen alınması (özellikle menopoz sonrası kadınlarda).
- Laparoskopi: Küçük boyutlu kistler için kapalı ameliyat yöntemi.
- Laparotomi: Çok büyük kistler veya malignite şüphesinde açık cerrahi tercih edilebilir.
Çıkarılan her kist mutlaka patolojik incelemeye gönderilir. Çünkü iyi huylu görünen bazı kistlerde sınırda veya kötü huylu hücreler olabilir.
- İyi huylu: Çoğunluğu bu gruptadır.
- Borderline: Hücrelerde hafif anormallikler vardır, ama invazyon yoktur.
- Malign: Over kanseri formuna dönüşmüş halidir.
Bu nedenle ameliyat sonrası histopatolojik inceleme kritik öneme sahiptir.
- İyi huylu seröz ve müsinöz kistadenomlar çıkarıldığında genellikle tekrarlamaz.
- Borderline formlarda yakın takip gerekir.
- Kötü huylu formlarda onkolojik cerrahi ve ek tedaviler (kemoterapi vb.) gündeme gelebilir.
Birçok kadın bu kistleri karın şişliği, rahatsızlık hissi veya ağrı nedeniyle fark eder. Büyük müsinöz kistadenomlarda kişi sanki hamileymiş gibi karın şişliği yaşayabilir. Tedavi sonrası şikâyetler hızla düzelir.
Over Kistadenomları Hakkında Merak Edilenler
- Over kistadenomu kansere dönüşür mü?
Evet, nadiren olabilir. Bu nedenle çıkarılan her kist patolojik olarak incelenir.
- Tekrarlar mı?
İyi huylu kistadenomlar çıkarıldığında genellikle tekrarlamaz.
- Doğurganlığı etkiler mi?
Tek taraflı ve küçük kistler çıkarıldığında doğurganlık genellikle korunur. Ancak çok büyük kistler veya iki taraflı durumlarda yumurtalık rezervi etkilenebilir.
- Gebelikte görülürse ne olur?
Çoğu zaman gebeliğe zarar vermez, ancak çok büyük kistler doğum sırasında sorun çıkarabilir. Doktor kontrolünde takip gerekir.
- Ne zaman doktora başvurmalıyım?
Karında hızlı büyüyen şişlik, sürekli ağrı, ani başlayan şiddetli kasık ağrısı (kistin dönmesi - torsiyon) olduğunda mutlaka doktora gidilmelidir.
Sonuç olarak, over kistadenomları, yumurtalık yüzey hücrelerinden kaynaklanan iyi huylu tümörlerdir.
- Seröz tip: Berrak sıvı içerir, genellikle küçük ve tek odacıklı.
- Müsinöz tip: Mukuslu yoğun sıvı içerir, genellikle çok odacıklı ve dev boyutlara ulaşabilir.
Çoğunlukla iyi huyludur, ancak nadiren sınırda veya kötü huylu formları olabilir.
Tedavinin temelini cerrahi oluşturur ve çıkarılan kist mutlaka patolojiye gönderilir.
Erken tanı ve uygun tedavi ile kadınların sağlığı korunur, olası komplikasyonlar önlenir.