Hemen Adet Olmak İçin Ne Yapılmalı?

Adet Nedir?

Adet (regli, menstruasyon) üreme çağındaki bir kadının rahim iç yüzeyinin (endometrium) belirli aralıklarla kanamayla dökülmesi sürecidir. Ortalama olarak 9-16 yaş arasında başlar ve menopoza kadar devam eder. Bu döngü, kadının vücudunun gebelik için hazırlandığını gösteren fizyolojik bir işarettir.

Kadınlar günlük yaşamlarını planlamak için adet dönemlerini bilmek ister. Bu nedenle adet zamanında yaşanan bir gecikme kadınlar için endişe vericidir. Adetin bir an önce geri gelmesini sağlamak adına 'Hemen adet olmak için ne yapılmalı?' konusunu merak ederler.

Adet (regli) sadece rahimle ilgili bir olay değil, aynı zamanda beyin, hipofiz, yumurtalıklar ve rahim arasındaki karmaşık hormonal iletişimin sonucudur. Beyinden salınan gonadotropin salgılatıcı hormon (GnRH),hipofiz bezini uyararak folikül uyarıcı hormon (FSH) ve luteinizan hormon (LH) üretimini başlatır. Bu hormonlar yumurtalıklarda yumurtlamayı tetikleyerek östrojen ve progesteron üretimini sağlar.

Normal Adet (Regli) Döngüsü Nasıldır?

Normal adet döngüsü genellikle 21 ile 35 gün arasında değişir. Kanama süresi ise ortalama 2 ile 7 gün sürer. Bu döngünün ilk günü adet kanamasının başladığı gündür.

Adet döngüsü dört ana evreden oluşur:

1. Menstrüel Faz: Rahim iç duvarının dökülmesiyle başlayan kanama süreci.
2. Foliküler Faz: FSH etkisiyle yumurtalıkta folikül gelişimi başlar, östrojen seviyesi artar.
3. Ovulasyon (Yumurtlama): LH pikinin ardından yumurta salınır.
4. Luteal Faz: Yumurtlama sonrası folikül korpus luteuma dönüşür ve progesteron salgılar.

Eğer gebelik gerçekleşmezse, progesteron düşer ve döngü yeniden başlar.

Hemen Adet Olmak İçin Ne Yapılmalı?

Adet gecikmeleri her zaman bir gebelik belirtisi olmayabilir. Stres, kilo değişiklikleri, yoğun egzersiz, hormonal bozukluklar (örneğin polikistik over sendromu),tiroit hastalıkları, emzirme veya bazı ilaçlar adet düzenini etkiler.

Halk arasında hemen adet olmak için başvurulan yöntemler olsa da, her kadının fizyolojisi farklıdır ve adetin neden geciktiğini anlamadan tedbir almak riskli olabilir. Yine de bazı bilimsel olarak desteklenen yöntemler şunlardır:

1. Stresi Azaltmak: Kortizol (stres hormonu),hipotalamus-hipofiz-over aksını baskılayarak yumurtlamayı engelleyebilir. Yoga, meditasyon, nefes egzersizleri gibi gevşeme teknikleri döngünün normale dönmesine yardımcı olur.
2. Sağlıklı Vücut Ağırlığı: Vücut yağı, östrojen üretiminde rol oynar. Aşırı zayıflık veya obezite hormonal dengenin bozulmasına neden olabilir. Dengeyi sağlamak, adet düzenini olumlu etkiler.
3. Beslenme Desteği: Demir, çinko, B vitamini, omega-3 içeren bazı besinler adet düzeniyle ilişkilidir. Özellikle B6 vitamini, magnezyum içeren gıdalar (örneğin muz, ıspanak, ceviz gibi) progesteron üretimine katkı sağlar.
4. Bitkisel Destekler: Bazı bitkisel takviyeler veya çaylar halk arasında adet söktürücü olarak kullanılsa da, etkinlikleri bilimsel olarak kanıtlanmış değildir. Örneğin; Civanperçemi, Maydanoz suyu, Rezene çayı. Bu ürünlerin etken maddeleri hafif kasılmalar oluşturarak adet kanamasını başlatabilir. Ancak bu yöntemlerin gebelikte kullanımı kesinlikle önerilmez. Bu nedenle olası bir gebelik dışlanmadan adet söktürücü bitki kullanılmamalıdır.
5. Hafif Egzersiz: Yoğun egzersiz bazen adeti baskılarken, düzenli ve hafif egzersiz hormonları dengeleyerek döngünün normale dönmesini sağlayabilir. Bu nedenle 30-40 dk süren düzenli sabah yürüyüşleri hormanal dengenin düzenlenmesine katkıda bulunur.

Adet Söktürücü İlaçlar Nelerdir, Ne İşe Yarar?

Adet söktürücü ilaçlar, genellikle sentetik hormon içerir ve doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Hormon içerikli ilaçlar gebelikte düşük riskini artırabileceği için kullanılmadan önce mutlaka gebelik testi yapılmalıdır.

Adet söktürücü olarak en yaygın kullanılanlar şunlardır:

1- Progesteron İçeren İlaçlar

• Medroksiprogesteron asetat
• Noretisteron

Bu ilaçlar kısa süreli kullanıldığında rahim iç zarının gelişmesini sağlar ve ilaç kesildiğinde adet kanaması başlar. Genellikle 5-10 gün kullanılır, ardından 2-7 gün içinde adet görülür.

2- Kombine Oral Kontraseptifler (Doğum Kontrol Hapları)

İçerdikleri östrojen ve progesteron sayesinde hem döngüyü düzenler hem de istenilen zamanda adet görmeyi sağlar.

3- GnRH Analogları ve Antagonistleri

Endometriozis gibi hastalıklarda kullanılan bu ilaçlar genellikle adet baskılamak içindir, ancak belirli protokollerde düzenleme için kullanılabilir.

4- Bitkisel İçerikli Adet Söktürücüler

Bazı reçetesiz satılan ürünlerde şerbetçiotu, civanperçemi, adaçayı gibi maddeler bulunur. Ancak bu ürünlerde doz ve etki standardı genellikle belirsizdir.

Anormal Adet Durumları Nelerdir?

Adetin anormal olduğu aşağıdaki gibi durumlarda mutlaka bir kadın doğum uzmanına başvurulmalıdır:

• 3 aydan uzun süredir adet görülmemesi (amenore)
• 35 günden uzun veya 21 günden kısa aralıklarla sık adet görme
• Aşırı ağrılı veya yoğun kanamalı adetler
• Adet düzensizliğiyle birlikte aşırı tüylenme, sivilcelenme, kilo artışı
• 15 yaşına kadar hiç adet başlamamış olması (primer amenore)

Bu tür durumlar PCOS, hipotiroidi, hiperprolaktinemi, hipotalamik amenore gibi altta yatan hastalıkların belirtisi olabilir ve tedavi gerektirir.

Adet döngüsü, vücudun içsel dengesiyle yakından ilişkilidir. Hemen adet olma isteği anlaşılabilir olsa da, bu süreci zorlamak yerine altta yatan neden araştırılmalıdır. Adet gecikmesi; hormonal bozukluk, beslenme yetersizliği, stres veya gebelik gibi çok çeşitli sebeplerden kaynaklanabilir.

Bu nedenle bir adet gecikmesi yaşandığında:

1. Öncelikle gebelik testi yapılmalı,
2. Altta yatan neden hekim tarafından araştırılmalı,
3. Gerekirse hormon tedavileri veya yaşam tarzı düzenlemeleri uygulanmalıdır.

Unutulmamalıdır ki, 'Hemen adet olmak için ne yapılmalı?' sorusu yerine buna neden olabilecek sebepler araştırılmalıdır. Düzensiz veya gecikmiş adet, vücudun bir şeylerin yolunda gitmediğini söyleme şeklidir. Bu mesajı bastırmak değil, anlamak gerekir.