Ertesi Gün Hapı Ne Kadar Etkili?

Ertesi Gün Hapı Nedir?

Ertesi gün hapı, korunmasız cinsel ilişki sonrası gebelik ihtimalini azaltmak için kullanılan acil doğum kontrol yöntemidir. Doğru zamanda ve doğru şekilde kullanıldığında gebelik riskini önemli ölçüde düşürür. Ancak %100 garantili değildir ve düzenli korunma yöntemi olarak kullanılmamalıdır.

Bu yazıda ertesi gün hapının etkinliği, hangi faktörlerden etkilendiği ve alternatif yöntemlerle karşılaştırması detaylı olarak ele alınacaktır.

Ertesi Gün Hapı Nasıl Çalışır?

• Yumurtlamayı geciktirir veya engeller.
• Spermin yumurtaya ulaşmasını zorlaştırır.
• Bazen döllenmiş yumurtanın rahme tutunmasını da engelleyebilir.

Dikkat!: Ertesi gün hapı mevcut gebeliği sonlandırmaz; yani düşük ilacı değildir.

Ertesi Gün Hapı Ne Kadar Etkili?

1. Levonorgestrel (LNG)

Korunmasız ilişkiden sonra 72 saate (3 gün) kadar alınabilir.

• İlk 24 saatte alınırsa etkinliği %95’e kadar çıkar.
• 48–72 saat arasında alınırsa etkinlik %85’e düşer.
• Ortalama başarı oranı: %85–90.

2. Ulipristal Asetat (UPA)

Korunmasız ilişkiden sonra 120 saate (5 gün) kadar etkilidir.

• Etkinliği levonorgestrele göre daha yüksektir.
• Ortalama başarı oranı: %98’e kadar.
• Özellikle yumurtlamaya yakın dönemde bile daha etkili kalır.

Sonuç olarak, ulipristal asetat daha güçlü ve uzun süreli koruma sağlar.

Ertesi Gün Hapı Etkinliğini Etkileyen Faktörler

1. Kullanım Zamanı

• Ne kadar erken alınırsa, o kadar etkilidir.
• İlk 24 saat içinde alındığında gebelik riski en aza iner.

2. Kadının Vücut Kitle İndeksi (BMI)

• Bazı çalışmalara göre obez kadınlarda hapın etkinliği azalabilir.
• Özellikle levonorgestrel bu grupta daha az etkili olabilir.

3. Yumurtlama Zamanı

• Yumurtlama başlamışsa hap etkisiz kalır.
• Bu nedenle yumurtlamaya çok yakın veya sonrasında alınırsa gebeliği önleyemez.

4. İlaç Etkileşimleri

• Epilepsi, HIV, tüberküloz tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar hapın etkinliğini azaltır.
• Düzenli ilaç kullanan kadınların doktora danışması gerekir.

Alternatif Acil Korunma Yöntemleri ile Karşılaştırma

Bakırlı Spiral (Rahim İçi Araç – RİA)

• Korunmasız ilişkiden sonra 5 gün içinde takılabilir.
• Etkinliği %99’dan fazladır.
• Tek seferlik uygulama ile uzun vadeli (10 yıla kadar) korunma sağlar.
• En güvenilir acil korunma yöntemidir.

Ertesi Gün Hapı

• Levonorgestrel: %85–90
• Ulipristal asetat: %98

Kullanımı kolay ama bakırlı spiral kadar güçlü değildir.

Ertesi Gün Hapının Avantajları

• Kolay ulaşılabilir (eczanelerden temin edilebilir).
• Kullanımı basit (genellikle tek tablet).
• Korunmasız ilişki sonrası acil durumda kurtarıcıdır.

Ertesi Gün Hapının Sınırlılıkları

• %100 etkili değildir.
• Tekrarlayan kullanımda adet düzensizliklerine yol açar.
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz.
• Düzenli doğum kontrol yöntemi yerine kullanılmamalıdır.

Ertesi Gün Hapı Hakkında Merak Edilenler

1. Ertesi gün hapı ile gebelik ihtimali tamamen ortadan kalkar mı?

Hayır. Koruyuculuğu çok yüksek olsa da %100 değildir.

2. En etkili olması için ne zaman alınmalı?

Korunmasız ilişkiden sonraki ilk 24 saatte.

3. Hangi hap daha güçlüdür?

Ulipristal asetat, levonorgestrele göre daha uzun süre (5 gün) ve daha etkili koruma sağlar.

4. Adet gecikirse ne yapılmalı?

İlaç sonrası adet 1 haftadan fazla gecikirse gebelik testi yapılmalıdır.

5. Tekrar tekrar kullanmak zararlı mı?

Evet. Hormonal dengesizliğe ve adet düzensizliklerine yol açar. Sadece acil durumlarda kullanılmalıdır.

Sonuç olarak, ertesi gün hapı, korunmasız cinsel ilişki sonrası gebeliği önlemede etkili bir yöntemdir.

• Levonorgestrel: 3 güne kadar etkili, başarı oranı %85–90.
• Ulipristal asetat: 5 güne kadar etkili, başarı oranı %98’e kadar.
• En kısa sürede alındığında etkinlik en yüksektir.

Ancak en güvenilir yöntem bakırlı spiraldir (%99’dan fazla). Haplar acil durumlarda kullanılabilir ama düzenli korunma için daha kalıcı yöntemler tercih edilmelidir.