Bartholin Apsesi Neden Olur?

Bartholin Apsesi Nedir?

Kadın üreme sisteminde önemli bir yere sahip olan Bartholin bezleri, vajinanın girişinde, sağ ve sol tarafta yer alır. Normalde bezin görevi, vajinal kayganlığı sağlayan sıvıyı üretmek ve cinsel ilişkiyi kolaylaştırmaktır. Ancak bezin kanalının tıkanması ve üzerine enfeksiyon eklenmesiyle Bartholin apsesi adı verilen ağrılı tablo ortaya çıkabilir.

Bartholin apsesi, jinekoloji pratiğinde sık karşılaşılan ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen bir durumdur. Ağrı, şişlik, kızarıklık ve yürüme güçlüğü gibi belirtilerle kendini gösterir.

Bartholin apsesi, Bartholin bezinin kanalının tıkanması sonucunda oluşan kistin bakteri ile enfekte olması ve iltihaplanmasıdır.

• Başlangıçta sadece sıvı birikimi olur (Bartholin kisti).
• Eğer bu kist enfekte olursa apse gelişir.
• Apsede içi irin dolu, ağrılı ve hassas bir şişlik oluşur.

Bartholin Apsesi Neden Olur?

1. Kanal Tıkanıklığı

Bartholin bezinin salgısını vajinaya taşıyan kanalın ağzı tıkanır. Tıkanıklığın nedenleri:

• Geçirilmiş enfeksiyonlar
• Travmalar
• Doğum sonrası doku hasarı
• Kanalın iltihap nedeniyle daralması

Tıkanıklık sonucu bezde sıvı birikir, bu sıvı bakteri üremesi için uygun ortam oluşturur.

2. Bakteriyel Enfeksiyonlar

Bartholin apsesinin en önemli nedeni bakterilerdir. Çoğunlukla şu mikroorganizmalar sorumludur:

Cinsel yolla bulaşan bakteriler:

• Neisseria gonorrhoeae (gonore etkeni)
• Chlamydia trachomatis

Bağırsak florasındaki bakteriler:

• Escherichia coli

Diğer bakteriler:

• Anaerob bakteriler (oksijensiz ortamda üreyenler)
• Stafilokok ve streptokok türleri

Çoğu vakada enfeksiyon tek bir bakteriyle değil, çoklu bakterilerle (polimikrobiyal) gelişir.

3. Risk Faktörleri

Bazı durumlar Bartholin apsesi riskini artırır:

• Cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü
• Çoklu cinsel partner
• Yetersiz genital hijyen
• Tekrarlayan vajinal enfeksiyonlar
• Daha önce Bartholin kisti geçirmiş olmak
• Bağışıklık sisteminin zayıf olması (örneğin diyabet, HIV)

Bartholin Apsesi Belirtileri Nelerdir?

• Vajina girişinde tek taraflı, hızlı büyüyen şişlik
• Şiddetli ağrı (özellikle otururken ve yürürken)
• Ciltte kızarıklık ve ısı artışı
• Yüksek ateş (ileri durumlarda)
• Apsenin kendiliğinden boşalmasıyla kötü kokulu, irinli akıntı

Bartholin Apsesi Tanısı

Tanı çoğunlukla jinekolojik muayene ile konur.

Gerekirse kültür alınarak bakterinin tipi belirlenir.

40 yaş üzerindeki kadınlarda kitle mutlaka kanser açısından da incelenmelidir.

Bartholin Apsesi Nasıl Boşaltılır?

1. Antibiyotik ve İlaç Tedavisi

Küçük ve erken dönemdeki apselerde antibiyotik kullanılabilir.

Ancak çoğu zaman tek başına yeterli değildir; cerrahi drenaj gerekir.

2. İnsizyon ve Drenaj

Apsenin üzerine küçük kesi yapılarak irin boşaltılır.

Rahatlama sağlanır, ancak nüks (tekrar) riski yüksektir.

3. Marsupializasyon

Tekrarlayan apselerde uygulanır.

Apsenin duvarı açılır ve kenarlar dikişle dışarı sabitlenir. Apse içeriği bu şeklide dışarı boşaltılır.

Bu yöntem ile dışa açılan yeni ve kalıcı bir kanal oluşturulur.

4. Word Kateteri Uygulaması

Kistin/apsenin içine küçük balonlu kateter yerleştirilir. Apse içeriği boşaltılır.

Kateter birkaç hafta içeride kalır, bu süre içinde yeni kanal gelişir.

5. Bartholin Bezinin Tamamen Alınması

Çok sık tekrarlayan apselerde veya ileri yaş kadınlarda uygulanabilir.

Kalıcı çözümdür ama cerrahi riski daha fazladır.

Bartholin Apsesi Tekrarlar mı?

Evet, özellikle sadece drenaj yapılan olgularda tekrar riski yüksektir.

Marsupializasyon veya Word kateteri yöntemi tekrarlama riskini önemli ölçüde azaltır.

Önleme Yolları

• Düzenli ve güvenli cinsel yaşam (prezervatif kullanımı)
• Genital hijyene dikkat etmek
• Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavi edilmesi
• Vajinal enfeksiyonların zamanında tedavisi
• Tekrarlayan kistlerde cerrahi yöntemlerle kalıcı çözüm sağlanması

Bartholin Apsesi Hakkında Merak Edilenler

1. Bartholin apsesi kendiliğinden geçer mi?

Bazen kendi kendine patlayıp boşalabilir ama genellikle tekrarlar ve tedavi gerekir.

2. Evde sıcak su banyosu işe yarar mı?

Sıcak oturma banyoları apsenin olgunlaşmasını ve boşalmasını kolaylaştırabilir ama kalıcı çözüm sağlamaz.

3. Antibiyotik tek başına yeterli olur mu?

Çoğu durumda hayır. Cerrahi drenaj da gereklidir.

4. Bartholin apsesi kansere dönüşür mü?

Hayır. Ancak 40 yaş üstü kadınlarda görülen kitlelerde nadir de olsa Bartholin bezi kanseri ihtimali vardır.

5. Tekrar etmemesi için ne yapılabilir?

Marsupializasyon veya Word kateteri gibi cerrahi yöntemlerle kalıcı kanal oluşturulmalıdır.

Sonuç olarak, Bartholin apsesi, Bartholin bezinin kanalının tıkanması ve üzerine enfeksiyon eklenmesiyle oluşan ağrılı bir durumdur.

• En sık neden bakteriyel enfeksiyonlardır (gonore, klamidya, E. coli vb.).
• Risk faktörleri arasında cinsel yolla bulaşan hastalıklar, hijyen sorunları ve bağışıklık zayıflığı bulunur.
• Tedavide antibiyotik tek başına yeterli değildir; çoğunlukla cerrahi müdahale gerekir.
• Tekrarlayan apselerde marsupializasyon veya Word kateteri kalıcı çözüm sağlar.

Bartholin apsesi kadın sağlığını doğrudan etkilemez ama yaşam kalitesini ciddi şekilde bozabilir. Erken tanı ve uygun tedavi ile hem şikayetler giderilir hem de tekrarlama riski azaltılır.