Hamilelik sürecinde anne adaylarının en çok merak ettiği konulardan biri, “Bebeğim şu anda kaç kilo ve boyu kaç santimetre?” sorusudur.
Anne karnındaki bebeğin boy ve kilo gelişimi yalnızca merak unsuru değil, aynı zamanda gebeliğin sağlıklı ilerleyip ilerlemediğinin de en önemli göstergelerinden biridir.
Fetal (bebek) büyüme, annenin beslenmesinden plasentanın kan akımına kadar birçok faktörden etkilenir. Bu nedenle düzenli ultrason kontrolleriyle haftalık ölçümler yapılır ve takip edilir.
Gebelik yaklaşık 40 hafta sürer ve üç döneme ayrılır:
Her trimesterde bebeğin büyüme hızı, gelişen organlar ve kilo artış oranı farklıdır.
Bu süreçte ultrasonografi, bebeğin gelişiminin değerlendirilmesinde en güvenilir yöntemdir.
Ultrason ölçümlerinde kafa çevresi (HC),karın çevresi (AC),uyluk kemiği uzunluğu (FL) ve biparietal çap (BPD) gibi parametreler kullanılarak Tahmini Fetal Ağırlık (EFW) hesaplanır.
Bu değerler haftalara göre grafiklerle karşılaştırılarak, bebeğin büyüme yüzdesi (persentili) belirlenir.
Aşağıdaki tablo, gebelik haftalarına göre ortalama fetal boy (cm/mm) ve ağırlık (gram) değerlerini göstermektedir.
Bu değerler sağlıklı, tekil (tek bebekli) gebelikler için geçerli ortalama aralıklardır.
Hafta | Bebek Boyu (cm/mm) | Bebek Ağırlığı (gr) |
1. hafta | <0.001 mm | <0.001 gr |
2. hafta | <0.01 mm | <0.001 gr |
3. hafta | <0.1 mm | <0.01 gr |
4. hafta | 0.1 mm | <0.1 gr |
5. hafta | 1 mm | <0.1 gr |
6. hafta | 4 mm | 0.5 gr |
7. hafta | 11 mm | 1 gr |
8. hafta | 16 mm | 1 gr |
9. hafta | 23 mm | 2 gr |
10. hafta | 3 cm | 4 gr |
11. hafta | 4 cm | 7 gr |
12. hafta | 6 cm | 14 gr |
13. hafta | 8 cm | 23 gr |
14. hafta | 9 cm | 43 gr |
15. hafta | 10 cm | 70 gr |
16. hafta | 11 cm | 100 gr |
17. hafta | 13 cm | 140 gr |
18. hafta | 14 cm | 195 gr |
19. hafta | 15 cm | 240 gr |
20. hafta | 16 cm | 300 gr |
21. hafta | 27 cm | 360 gr |
22. hafta | 28 cm | 430 gr |
23. hafta | 29 cm | 500 gr |
24. hafta | 30 cm | 600 gr |
25. hafta | 35 cm | 660 gr |
26. hafta | 36 cm | 760 gr |
27. hafta | 37 cm | 875 gr |
28. hafta | 38 cm | 1000 gr |
29. hafta | 39 cm | 1150 gr |
30. hafta | 40 cm | 1320 gr |
31. hafta | 41 cm | 1500 gr |
32. hafta | 42 cm | 1700 gr |
33. hafta | 44 cm | 1920 gr |
34. hafta | 45 cm | 2145 gr |
35. hafta | 46 cm | 2380 gr |
36. hafta | 48 cm | 2650 gr |
37. hafta | 49 cm | 2850 gr |
38. hafta | 50 cm | 3100 gr |
39. hafta | 51 cm | 3300 gr |
40. hafta | 52 cm | 3500 gr |
Not: Bu değerler ortalama olarak kabul edilir.
*Her bebeğin genetik özellikleri, annenin beslenme düzeni, plasenta sağlığı ve çevresel koşullar bu değerlerde farklılıklara neden olabilir.
► ±%10–20 sapma tamamen normaldir.
Bilimsel Değerlendirme:
Büyüme eğrileri “persentil” olarak değerlendirilir:
Makrozomi özellikle diyabetik annelerde daha sık görülür ve doğum şekli planlamasında önemlidir.
Her kontrolde yapılan ultrason ölçümleri, bu tabloyla kıyaslanarak değerlendirilir.
Eğer ölçüm beklenenden düşükse, büyüme geriliği (FGR/IUGR) şüphesiyle ek testler yapılabilir:
Gelişim geriliği saptanırsa doğum planlaması, ilaç desteği veya sık kontrol gerekebilir.
► Hayır. Tek ölçüm düşükse hemen endişelenmeyin. Önemli olan haftalar içinde büyüme hızının normal devam etmesidir.
► Hayır. Tahmini değerlerdir. Ultrasonla ölçülen “tahmini fetal ağırlık (EFW)” %10–15 oranında sapma gösterebilir.
► Genetik olarak iri bebek normal olabilir. Ancak gestasyonel diyabet varsa, iri bebek (makrozomi) doğum riskini artırabilir.
► Hayır, bu tablo yalnızca tekil gebelikler içindir. İkizlerde ortalama değerler daha düşüktür.
► 28–36. haftalar arasıdır. Bu dönemde bebek günlük yaklaşık 25–30 gram alır.
► Evet, tam ortalama değerdir. 32. haftada 1.6–1.8 kg arası tamamen normal kabul edilir.
► Evet, erkek bebekler genellikle 100–150 gram daha ağır olabilir ancak bu klinik olarak anlamlı değildir.
Sonuç olarak, anne karnında bebeğin kilo ve boy takibi, gebelik sürecinin en önemli göstergelerindendir.